• Agile Transformatie

Jouw volgende level? Organisatieverandering aan de hand van Queen (1/2)

Heeft Agile werken jou nog niet gebracht wat je ervan verwacht had? Zonde en tegelijkertijd ook begrijpelijk. Grote kans dat je het niet oneens bent met de Agile principes, maar wellicht wel met de manier waarop die in jullie werkwijze en organisatie is vertaald. En geloof me: een organisatieverandering kan ook héél lastig zijn. Toch ga ik het makkelijker voor je maken. Door je een muzikale blauwdruk te geven met 8 nummers van Queen. Huh? Correct, elk nummer vertegenwoordigt een fase van de organisatieverandering: van bewustwording tot het succes. Dus zet de playlist aan en laat je inspireren!

1. “Is This the World We Created?” – Oproep tot organisatieverandering

Iedere organisatieverandering begint met erkennen dat de huidige situatie niet houdbaar is. In een organisatie kan dit deze fase zijn: waarin je je realiseert dat de markt verandert; waarin jouw teams vastlopen; waarin je ontdekt dat klanten niet meer tevreden zijn.

“Is This the World We Created?” roept op tot reflectie: is dit de manier waarop je wilt blijven werken? De status quo biedt niet langer het gewenste resultaat en je begint te zien dat verandering nodig is.

Dit start vaak klein, ergens in de organisatie. Soms aangegeven door de top van het bedrijf, maar het kan ook zijn dat een groepje medewerkers een initiatief start om anders te gaan werken. Niet groots en meeslepend, maar klein en met veel energie. Dit is de eerste stap; de oproep tot verandering! Net zoals in deze song wordt het besef geboren dat de huidige wereld, vol inefficiënties en frustraties, niet langer houdbaar is. Dit is het moment waarop Agile werken in beeld komt. Als een manier om wendbaar te worden. Als wijze om beter in te spelen op veranderingen in de markt.

Deze zin roept op tot introspectie: “Is this the world we devastated, right to the bone?” De hoofdpersoon wordt geconfronteerd met de gebrokenheid van zijn omgeving en voelt de roep om uit deze realiteit te breken en iets nieuws te creëren.

2. “I Want to Break Free” – Loslaten van het oude

De volgende stap in de organisatieverandering is het loslaten van oude gewoonten. Vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Hier komt “I Want to Break Free” om de hoek kijken. Teams die willen veranderen hebben last van deze gewoontes, maar beuken daar met energie doorheen, tot waar het wordt toegestaan. Ze zijn op zoek naar nieuwe patronen en nieuwe gewoontes. Ook andere medewerkers weten dat er iets moet veranderen, maar de angst om oude patronen los te laten houdt ze tegen. Ze vragen zich af of deze verandering wel echt nodig is en of het geen gedoe oplevert.

Er is in deze fase van de transformatie vaak een gevoel van verlies. Het verlaten van oude zekerheden kan angstaanjagend zijn. Maar het is essentieel om ruimte te maken voor nieuwe manieren van denken. Het is dan ook belangrijk om met teams te praten, hun angsten te begrijpen en hen te laten zien dat je de weerstand begrijpt. 

Dit nummer heeft een krachtige boodschap: vrijheid is binnen handbereik, maar je moet de moed opbrengen om het oude los te laten. Het is een anthem voor iedereen die verlangt naar verandering, maar aarzelt om de eerste stap te zetten.

3. “Under Pressure” – Eerste beproevingen en samenwerking

De eerste stappen in een veranderingstraject zijn moeilijk. “Under Pressure” symboliseert de fase waarin alles tegen lijkt te zitten. Teams hebben moeite om nieuwe werkmethoden eigen te maken en de druk om snel resultaat te zien is groot. Dit is het moment waarop begeleiding cruciaal wordt. De Agile Coach of Scrum Master fungeert hier als mentor die helpt om obstakels te overwinnen, druk te verlichten en teams in de juiste richting te sturen.

Dit nummer symboliseert de druk en onzekerheden die hierbij komen kijken. Teams worden getest, terwijl ze zich proberen aan te passen aan nieuwe werkwijzen. Ineens moeten ze iteratief werken, zelforganiserend zijn en reageren op constante verandering. Dit brengt druk met zich mee, zowel voor individuen als voor de organisatie.

In deze fase is het cruciaal dat leiderschap een stap terug doet en teams de ruimte geeft om te experimenteren en te leren. Net zoals Queen en David Bowie samenwerkten om iets krachtigs te creëren, zo moeten teams en leiders binnen de organisatie ook leren samenwerken om onder deze druk te floreren. Een fase van vallen en opstaan, waarin fouten maken en leren hand-in-hand gaan.

4. “Now I’m Here” – Doorbraak van de status quo

Wat klein startte in de organisatie, begint op te vallen bij andere teams. Een eigen best practice is ontstaan en die energie van het ene team slaat over naar andere teams. Ze vinden hun draai en er is een moment van realisatie: “Now I’m Here”. Een team is door de eerste lastige fase heen en begrijpt hoe de nieuwe werkwijze is. Het team is wendbaarder, speelt sneller in op veranderingen en heeft meer grip op het werk. Dit nummer weerspiegelt dat moment: het voelt als een nieuwe realiteit waarin de organisatie nu volledig is ondergedompeld.

Je leest het: teams ontwikkelen meer autonomie en begrijpen hoe ze zichzelf organiseren. Het gaat niet langer om het volgen van regels, maar om het echt internaliseren van Agile principes. Maar het besef dat er nog werk aan de winkel is om succesvol te worden (en te blijven) groeit ook. Het is vooral het systeem buiten het team, en de samenwerking die dat vergt, die op spanning komt te staan. Verouderde systemen die jarenlang dienstgedaan hebben, vallen negatief op en moeten aangepakt worden. Maar wie durft dat? Er kleven namelijk ook allemaal belangen en posities aan hetgeen wat op de schop moet. 

Dit is het moment waarop de organisatie zich realiseert dat de transformatie daadwerkelijk mogelijk is. Er zijn nog uitdagingen, maar teams staan nu sterker en hebben de tools om hun werk effectiever te doen. De tekst “Now I’m here, now I’m there, I’m just a… man” weerspiegelt de overgang naar een nieuwe realiteit. Het is de bevestiging dat je je nu in een ander domein bevindt, klaar om verder te gaan.

Tegelijkertijd ontstaat er een tegenbeweging. Want hoezeer een grote groep mensen voor de organisatieverandering is, en het lonkend perspectief heeft omarmt, ontstaat er ook een grote groep die deze nieuwe manier helemaal niet aantrekkelijk vindt. Misschien dat ze zelfs naar het oude gaan hangen. Hoe je daar doorheen loost en deze uitdagingen het hoofd biedt, leg ik uit in het tweede hoofdstuk. 

En ik hoor je denken: maar wacht even, je gaat wel erg snel voorbij al die uitdagingen, dus vertel? Yes, dat ga ik doen. Want in het tweede hoofdstuk van dit artikel lees je meer over de beproevingen en omgaan met tegenslag.