• Agile & Scrum Basics

Hoe je het meeste uit prototypes en experimenten haalt? Het experiment canvas!

We innoveren ons drie slagen in het rond. Net als het lijkt of je vorige vernieuwing gaat lopen, komt de volgende vraag: als we het een keer zo proberen? Of zus? Business draagt het ene na het andere idee aan bij development, maar er is geen tijd om te evalueren wat iets oplevert. Misschien gebruik je Scrum voor je innovatie en staat je Product Backlog vol met experimenten. Voor je het weet heb je experiment op experiment gedaan en ga je twijfelen welke conclusies je nog kan trekken. In dit artikel krijg je een handige tool om structuur te geven aan je experimenten: het experiment canvas. Je kan hem downloaden en printen of gebruiken met je team in je online whiteboard.

Aannames zijn de basis voor een goed experiment

Al het vernuft van onze moderne technologie is mogelijk dankzij de wetenschappelijke methode die al sinds de 17e eeuw mee gaat. De wetenschappelijke methode is een empirische methode voor het verwerven van kennis. De methode vereist een zorgvuldige observatie. Om goed te kunnen observeren is het uitgangspunt dat je heel argwanend moet zijn tegenover je eigen aannames. Die aannames kunnen de interpretatie van de observatie namelijk danig verstoren!

Maar hoe zijn die aannames dan juist de basis voor het experiment? Je kan aannames zien als theorie en experimenten als de praktijk. Met een goed experiment kom je er achter of je theorie in de praktijk waarschijnlijk ook werkt. Als je een aanname zo formuleert dat je hem kan toetsen heet het een hypothese. Dat is een moeilijk woord voor een stelling die je kan ontkrachten met een experiment. Enkele voorbeelden:

• Er is een markt voor luxe, 100% elektrische auto’s
• Mondkapjes helpen om de kans op besmetting te verminderen
• Tijdens lockdown kan je Scrum Academy klanten beter helpen met begeleiding on-the-job dan met training.
• Mijn moeder wil graag een app met recepten
• Massa m en energie E zijn twee verschillende namen zijn voor dezelfde onderliggende grootheid: E = mc²

Einstein had die formule bedacht tijdens een wandeling. Hij leek heel erg goed op te gaan, maar tot iemand het met een deeltjesversneller had bewezen was het een hypothese. In het experiment canvas staat de hypothese dus centraal. Maar voor een goed experiment is natuurlijk meer nodig dan een interessante aanname. De opzet van de proef en de verwachtingen spelen ook een rol.

Hoe je iets meet bepaalt welke conclusies je mag trekken

Neem het voorbeeld van mondkapjes. Er is veel discussie over of ze nu werkelijk helpen of niet. Het maakt nogal uit of je er met je handen aan zit, hoe lang je ze gebruikt en van wat voor materiaal ze gemaakt zijn. Als je dus wil ontdekken of mondkapjes helpen om minder ziektes over te dragen moet je goed vastleggen hoe je te werk gaat bij het meten. 

Het experiment zal er heel anders uitzien als je het mondkapje benadert vanuit vormgeving of vanuit regelgeving. De ontwerper vraagt zich af hoe mondkapjes er uit moeten zien zodat mensen ze veilig en vaak gebruiken? De beleidsmaker vraagt zich af welke regels te handhaven zijn en waar genoeg draagvlak voor is. Hoe het experiment er ook uit ziet, het is van belang er van tevoren goed over na te denken. Kan je met je aanpak de conclusies trekken die je wil?

Experimenten ontwerpen is een creatieve bezigheid. Het is een kunst om op een hele elegante manier precies te meten wat je wil weten. Design Thinking kan je ook helpen bij het ontwerp van het experiment, niet alleen bij het ontwerp van je uiteindelijke product of dienst. Het experiment canvas komt daarom uitgebreid aanbod in de training Design Thinking & Lean Startup.

Voorspel het resultaat om af te komen van je eigen vooringenomenheid

Je hebt een hypothese geformuleerd en een testopzet bedacht. Voor je aan de slag gaat is het belangrijk om een gokje te wagen! Wat verwacht je dat het resultaat is? Een gok is niet alleen spannend, de gok helpt ook om achterafdenken tegen te gaan. Als je terugkijkt op een experiment is het resultaat logisch. Maar had je dat ook verwacht vooraf? 

Het is ook zo dat veel hypotheses een emotionele lading hebben. Misschien ben je juist een grote tegenstander van mondkapjes. Voor je het weet ga je elk resultaat van het mondkapjesexperiment aangrijpen om te onderbouwen dat ze niet helpen. Voor ontwerpers kan dit ook ingewikkeld zijn. Als je lang aan een ontwerp gewerkt hebt, dan wil je zó graag dat het doet met mensen wat je verwacht had. Je grijpt dan elk testresultaat aan om te onderbouwen dat je ontwerp goed was. 

Om achterafdenken te verminderen is het dus slim om vooraf te bepalen bij welke meetresultaten je welke conclusies wil gaan trekken. Het experiment canvas daagt je uit om vooraf aan het experiment de grens te bepalen wanneer je beslist of je aanname klopt.

Conclusies trek je het beste als team

Als de resultaten van het experiment binnen zijn, is de realiteit meestal niet clip en klaar. De test ging anders dan je dacht, of de resultaten zijn onverwacht. Misschien heb je ook wel voortschrijdend inzicht over je aanpak. Ben je op de juiste manier te werk gegaan? 

Als je de aanpak uit dit artikel gevolgd hebt is dat geen enkel probleem. Je hebt de hypothese goed doordacht, en je testopzet duidelijk beschreven. De resultaten zijn binnen en je kan met je team analyseren wat er gebeurd is. Hoe beter je alles vastgelegd hebt, hoe waardevoller de analyse. Meer data betekent stevigere conclusies. En nog veel belangrijker: door het experiment goed vast te leggen kan je meer mensen betrekken en dus meer perspectieven verzamelen op wat er gebeurd is. Als je Scrumt doe je dit met je team en je stakeholders. In de wetenschap heet dit peer-review.

Het experiment canvas geeft ook na het experiment overzichtelijk weer wat de bedoeling was en hoe het experiment gelopen is. Het past op 1 A4tje en faciliteert het gesprek in je team.

Conclusie: Een goed experiment is een gedocumenteerd experiment

Als je Agile werkt ben je de hele tijd bezig met waarde. Een goed gedocumenteerd experiment is waardevoller dan een snel proefballonnetje:

• Je hebt het van tevoren bedacht wat je er uit wil halen
• Je kan het met meerdere mensen uitvoeren en de resultaten bij elkaar optellen
• Je kan achteraf kijken of je uitgangspunten wel correct waren
• Andere mensen kunnen je experiment reproduceren om te kijken onder welke omstandigheden de conclusies blijven kloppen
• Je kan meer mensen betrekken bij de analyse van de resultaten en betere conclusies trekken

Precies om er voor te zorgen dat je niets over het hoofd ziet bij het ontwerpen van experimenten hebben we het experiment canvas ontwikkeld. Je kan het downloaden als pdf en een paar keer uitprinten of je kan het gebruiken in je favoriete online whiteboard. In elk geval: vul zo veel mogelijk canvassen met experimenten en doe het samen met je team. Zo weet je zeker dat je het meest waardevolle experiment eerst doet.

Experiment Canvas Downloaden?

Laat je naam en e-mailadres achter en we sturen je direct een download link voor de tool om je experimenten beter te structureren! 

Photo by fauxels from Pexels