• Agile & Scrum Basics

VIDEO: De 4 fases van Psychologische Veiligheid

Omdat je het aller-allerbeste uit je team wilt halen, topprestaties moet leveren en bovenal altijd wil blijven innoveren. Toch? Daarom weet jij natuurlijk hoe belangrijk het vertrouwen binnen jouw team is. Maar hoe bouw je aan dat vertrouwen? In onze themamaand april gaan we uitgebreid in op die vraag. Een vraag die alles te maken heeft met het begrip ‘psychologische veiligheid’. In dit artikel duiken we dieper in de onderliggende constructie en de vier fases van psychologische veiligheid. Duik je mee? Of ga hier meteen aan de slag met onze online tool om de psychologische veiligheid in jouw team te meten.

Innovatie is en blijft een group effort. Natuurlijk, dat romantische beeld van de eenzame genie spreekt ontzettend tot de verbeelding. Maar is helaas niet erg realistisch. Of is gelukkig niet erg realistisch. Want hoe waardevol is het om de krachten binnen het team te bundelen en zo tot de allerbeste ideeën te komen? Daarvoor is een stevige basis van vertrouwen echter wel essentieel. Maar hoe faciliteer je dat vertrouwen of die psychologische veiligheid? Auteur, onderzoeker en consultant dr. Timothy Clark geeft antwoord op die vraag in zijn boek ‘The 4 stages of Psychological Safety’ en legt heel duidelijk uit waarom je echt alle vier de fases nodig hebt om tot een baanbrekende innovatie te komen.

“Psychological Safety is a condition in which you feel (1) included, (2) safe to learn, (3) safe to contribute, and (4) safe to challenge the status quo – all without fear of being embarrassed, marginalized, or punished in some way“ – Timothy Clark

De vier fases

De vier fases van psychologische veiligheid, zoals beschreven door Timothy Clark, hebben dus betrekking op veilige ruimte voor:

• Geaccepteerd worden
• Mogen leren
• Mogen bijdragen
• Mogen uitdagen

Geaccepteerd worden

De eerste fase. De eerste stap. De eerste trede in bovenstaande schets. Het begint allemaal met inclusie. Het daadwerkelijk opgenomen en geaccepteerd worden in het team, het is de eerste stap om vertrouwen te voelen. Om je (psychologisch) veilig te voelen dus. Want als nieuw teamlid wil je echt deel uitmaken van het sociale collectief en de gedeelde identiteit voelen. Laten we dus benadrukken dat accepteren (inclusie) gaat om oprecht welkom te worden geheten door de groep. Niet enkel getolereerd.

Mogen leren

Tijd voor de volgende stap; veiligheid en ruimte creëren om (van elkaar) te mogen leren. Want wanneer er binnen een team ruimte is om te leren, zullen teamleden elkaar ook vragen durven te stellen. Kun je (kritisch) doorvragen, experimenteren, uitproberen en testen. Voel je zelfs de ruimte om leerzame fouten te maken. Dat vraagt wel een actieve houding van jou en je teamleden. In deze fase heb je overigens nog maar weinig verantwoordelijkheden en beperkingen, daarvoor kijken we naar de volgende fase.

Mogen bijdragen

In deze fase breng je jouw kennis en vaardigheid optimaal in de praktijk. Samen met je teamleden creëer je daar de optimale veilige sfeer voor. Zo kan je laten zien dat je competent bent, je je vak verstaat en ook zelfstandig vooruit kan. Daarmee wordt je verantwoordelijkheid, en dus ook je vrijheid, wel meteen groter. Gaat dat alles goed in deze fase, wordt dat soms zichtbaar door bijvoorbeeld een promotie. Het laat zien dat je teamleden erop vertrouwen dat je jouw werk goed doet.

Mogen uitdagen

Daar zijn we. De laatste fase. De laatste stap om te bouwen aan vertrouwen. Om de psychologische veiligheid in het team te vergroten. Dit is de fase waar ‘the magic happens’. Waarom? Omdat je het vertrouwen voelt om het oneens te zijn, om de status quo uit te dagen en om nieuwe ideeën te pitchen. Je wordt niet tegengehouden door angst voor een eventuele afwijzing of reprimande. Nee, je voelt de vrijheid! Deze vierde fase zorgt voor creatieve en afwijkende meningen binnen het team. Meningen die o-zo-nodig zijn voor die baanbrekende innovaties.

“Challenger safety is the license to innovate” – Timothy Clark

Pas wanneer je met het team deze vibrerende fase 4 bereikt, zul je tot de meest onverwachte revolutionaire ideeën komen. Pas in deze energieke fase 4 gaan jullie verder dan incrementele en evolutionaire verbeteringen. In deze vruchtbare fase 4 komen jullie met die gewenste baanbrekende innovaties. Bouwen aan vertrouwen en werken aan psychologische veiligheid, dat levert dus echt wat op!

In welke fase zit jouw team?

Helder, een berg aan duidelijke theorie en informatie. Maar laten we het eens op jouw team betrekken. Hoe staan jullie ervoor met betrekking tot vertrouwen en psychologische veiligheid? Op welke trede van de trap staan jullie? Ik heb een online tool ontwikkeld om de psychologische veiligheid van jouw team te meten en zichtbaar te maken. Het werkt simpel en veilig; teamleden vullen volledig anoniem een vragenlijst in. De resultaten vertellen jou vervolgens hoe het team de psychologische veiligheid beoordeelt en geven je richtlijnen om aan het verbeteren te gaan. Ik zou zeggen; ga er eens mee aan de slag, het is nog gratis ook.

Ik heb een online tool ontwikkeld om de psychologische veiligheid van je team te meten. Teamleden kunnen volledig anoniem een vragenlijst invullen. De resultaten vertellen je hoe de teamleden de psychologische veiligheid in het team beoordelen en geven je richtlijnen om deze te verbeteren. Probeer het uit, het is gratis!